دکتر حسین کلباسی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه یک مقاله فلسفی باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد که تأثیرگذار و ماندگار شود، گفت: وقتی می‌گوییم مقاله فلسفی عبارت است از توجه به یکی از شئونات تفکر فلسفی در حوزه‌های نظر یا عمل. به تعبیر دیگر ما اولین شرطی که باید در مقاله مد نظرمان باشد این است که چگونه فلسفه می‌تواند در حوزه‌های فرهنگ و اخلاق و حوزه‌های عملی مانند تربیت مؤثر واقع شود. از مهمترین وجوه تأملات فلسفی امروز چه در ایران و چه در خارج از ایران چیزی است که تحت عنوان حوزه‌های میان‌رشته‌ای مطرح شده است.
وی افزود: این حوزه‌های میان‌رشته‌ای نمایانگر توجه روز افزون متفکران به کاربرد فلسفه در حوزه های فلسفه ، تعلیم و تربیت ، آموزش، هنجارها ، اخلاق و مانند آن است. اگر بتوانیم به محققان، دانشجویان و علاقمندان به حوزه فلسفه این رغبت را ایجاد کنیم که در نگارش و پژوهشهای خود به این حوزه های میانی و عملی توجه بیشتری نشان دهند، مقالات فلسفی کاربرد بیشتر و انضمامی تری خواهند داشت.
این استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: گرچه در اصل، تفکر فلسفی تفکر نظری و محض است اما چون مقالات ناظر به یکی از موضوعاتی است که در حوزه اجتماع و حوزه تفکر عمومی سؤال برانگیز است این فلسفه می تواند در حوزه های میان رشته ای نمایان شود و با توجه به اینکه سیاستهای آموزش عالی و دستگاههای دیگر کشور تقویت این حوزه های میان رشته ای است می‌توانیم از این مجال ایجاد شده استفاده بهینه بکنیم.
کلباسی در مورد کمبود مقاله خوب فلسفی در دیارمان نیز گفت: البته من این چنین تلقی‌ایی ندارم که مقالات خوب فلسفی در دیارمان نداریم یا اندک داریم. در دو سه دهه اخیر کوششهای محققان و اندیشمندان و دانشجویان برای عرضه مباحث سنگین فلسفی در قالب نوآوریها اندک نبوده است. اما باید جهت گیری درستی برای این مقالات تبیین و تعیین شود .
کلباسی در باب تفاوت کتاب فلسفی و مقاله فلسفی هم اظهار داشت: کتاب فلسفی بطور معمول گذشته از جنبه تفصیلی که نسبت به مقاله دارد مبادی و زمینه های ظهور مسئله را به شکل دقیق باز می کند در حالی که در یک مقاله بطور معمول زمینه ها و خاستگاه ها به صورت کاملاً مجمل و فشرده بحث می شود. ضمن اینکه در یک کتاب فلسفی این بحث ارتباط پیدا می کند با حوزه های پیرامونی، برای مثال اگر در حوزه فلسفه اخلاق کتابی نوشته بشود، با فلسفه محض ، فلسفه سیاست و فلسفه تعلیم و تربیت ارتباطات قابل توجه ای پیدا می کند .
این نویسنده و مترجم خاطرنشان کرد: ولی مقاله در یک موضوع مشخصی از میان مباحثی که مطرح کردیم چه در مقام توضیح الفاظ و واژگان و چه در مقام بیان کاربرد و جنبه های عینی آن متمرکز می شود و بنابراین می توان گفت مقاله به یک پرسش واحد مشخص باید پاسخ دهد و از جنبه های تفصیلی قضیه باید خودداری شود تا برای خوانندگان و مخاطبانش نیز قابل هضم و جذب باشد.
نظر شما